|
Ogromny wybór noży, mnogość wariantów i zastosowań powoduje, że decyzja o zakupie może przysporzyć nam zawrotu głowy. Oprócz parametrów fizycznych noża takich jak stal, rękojeść czy geometria głowni lub jej długość, należy przede wszystkim zdać sobie sprawę do czego będziemy go używać. Na to pytanie nie ma uniwersalnej odpowiedzi, każdy kupuje nóż do konkretnych zastosowań, tutaj „potrzeba” powinna nakierować nas na wybór odpowiedniego modelu. Zupełnie inny nóż wybierzemy do codziennego użytku, a inny na dwutygodniową wyprawę survivalową. Większość z zagadnień fizycznej konstrukcji noża została dokładnie opisana na poprzednich stronach, dlatego tutaj należy zajrzeć po przeczytaniu wszystkich poprzednich artykułów.
NÓŻ SKŁADANY CZY Z OSTRZEM STAŁYM?
Nóż z ostrzem stałym:
|
Nóż z ostrzem składanym:
|
|
+ duża wytrzymałość przy zastosowaniu konstrukcji Full Tang, czyli wykonaniu z jednego kawałka stali.
+ radzi sobie z cięższymi zadaniami niż folder
+ szybko się go czyści
– zajmuje więcej miejsca oraz wymaga dodatkowo pochwy
– przenoszenie w warunkach miejskich może być uciążliwe
– trudno wykonywać nim niektóre precyzyjne prace
|
+ złożony zajmuje mniej miejsca niż noże z ostrzem stałym
+ łatwo go przenosić co ma duże znaczenie w mieście
+ jest lżejszy, często cieńszy
+ wygodniej wykonywać nim prace precyzyjne
+ nie przyciąga zbytnio niepotrzebnej uwagi
– blokada zawsze będzie jego najsłabszym punktem
– trudniej się go czyści. Posiada większą ilość zakamarków w rękojeści, przy blokadzie itp.
– ma mniejsze możliwości wykonywania ciężkich prac terenowych
|
PRZEZNACZENIE
Jeśli szukamy noża do codziennego użytku w mieście, którego mamy mieć zawsze przy sobie to raczej powinniśmy rozglądać się za nożami składanymi lub małymi nożami o ostrzu stałym typu Neck. Gdy natomiast potrzebujemy noża terenowego, to w tej roli zdecydowanie lepiej sprawdzi się nóż z ostrzem stałym. Kiedy tylko mamy taką możliwość powinniśmy zabierać ze sobą dwa noże, jeden z ostrzem stałym i drugi składany. Jest to idealne połączenie gdyż oba świetnie się uzupełniają. Wtedy możemy kupić dwa bardziej skrajne produkty nie idąc na zbyt duże kompromisy.
WYBÓR STALI
Należy pamiętać, że każda nawet najprostsza stal wyprodukowana przez renomowanego producenta będzie zachowywała dużo lepsze parametry niż teoretycznie lepsza wyprodukowana przez fabrykę nie trzymającą wysokich standardów. To w jakim środowisku będziemy używać noża determinować będzie z jakiej stali nóż wybierzemy. Jeśli zamierzamy pracować w środowiskach wysokiej wilgotności powinniśmy zadbać o to, aby nasz nóż miał podwyższoną odporność na korozję. Jeśli wiemy że spędzimy najbliższe trzy miesiące w buszu i naszym priorytetem będzie przetrwanie i budowanie schronienia oraz przedzieranie się przez gęstwiny, to z pewnością wybierzemy nóż ze stali wysokowęglowej, nawet jeśli środowisko będzie bardzo wilgotne. W tej konkretnej sytuacji priorytetem będzie dla nas wytrzymałość noża. To czy on zardzewieje czy też nie, nie będzie nas martwić bo najważniejsze będzie dla nas przetrwanie w okresie trzech miesięcy, gdzie nóż na pewno nie będzie „zjedzony” przez rdzę. W każdej konkretnej sytuacji musimy po prostu myśleć i kierować się własnymi potrzebami. Cena niestety bardzo często determinuje tutaj jakość. Lepiej kupić prostszą stal od znanego producenta niż lepszą z niewiadomego pochodzenia.
DŁUGOŚĆ NOŻA
Tutaj absolutnie nie ma żadnych reguł. Jedni do foldera EDC wybiorą ostrze o długość 15 cm, a inni 8 cm i oba noże spełnią tak samo swoje zadanie dla dwóch zupełnie różnych osób. Wszystko zależy od naszych konkretnych preferencji. Jednym osobom lepiej pracuje się z nożami dłuższymi, a innym z krótszymi. Nie należy się sugerować opiniami innych, tylko wybrać i przetestować empirycznie co nam najlepiej odpowiada.
PROFIL GŁOWNI
Generalnie im cieńsza głownia tym nóż słabszy. Dużą rolę odgrywa tutaj grubość głowni. Nie ma co jednak popadać w paranoję i manię grubości lub cienkości głowni, większość z nich jest skonstruowana adekwatnie do zastosowań i nie ma co przesadnie zwracać na to uwagę. Jeśli kupować będziemy nóż renomowanego producenta z przeznaczeniem survivalowym, będzie on z natury miał odpowiedniej grubości głownię i odpowiednio wyprowadzony profil. Jeśli kupimy nóż do EDC to producent zadba o to żeby nie miał on profilu np. ULU, który zupełnie się do takiego noża nie nadaje. W większości wypadków szukając ostrza uniwersalnego i wytrzymałego będziemy patrzeć w kierunku Drop Point, Clip Point, Spear Point, Recurve, Tanto i Bowie. Jeśli priorytetem będzie dla nas możliwość przebijania wybierzemy Neadle Point (Sztylet) lub Spear Point. Natomiast gdy wytrzymałość czubka będzie dla nas priorytetem wtedy spojrzymy w kierunku Tanto lub Drop Point. W nożu myśliwskim pomyślimy o profilu Gut Hook/Skinner.
RĘKOJEŚĆ
Jeśli nie wiemy na jaką rękojeść się zdecydować, materiały syntetyczne praktycznie zawsze będą dobrym i bezpiecznym wyborem. Ich odporność na warunki zewnętrzne oraz ogólna wytrzymałość powodują, że trudno będzie się tutaj pomylić wybierając właśnie je. G10, Zytel, Carbon Fiber, Micarta, Kraton to materiały, które spełnią dobrze swoje zadanie w większości warunków. Stal nierdzewna, aluminium czy tytan mogą sprawdzić się równie dobrze jeśli wybierzemy je adekwatnie do naszych wymagań. Rękojeści z materiałów naturalnych takich jak skóra czy drewno wybieramy tylko, jeśli jesteśmy świadomi ich właściwości.
CENA
Kiedy dobierzemy już stal i rodzaj głowni, a także rozmiar noża, zapewne staniemy przed nieodłącznym dylematem: „Jaką kwotę przeznaczyć na zakup?” W związku z tym, iż jest to bardzo indywidualna sprawa nie będziemy stanowczo przedstawiali jakichś konkretnych argumentów, jednak opiszemy kilka spostrzeżeń gdyż kupowaliśmy nie jeden nóż dla siebie:
1. Logiczne jest, że za małe pieniądze nie kupimy noża o niewiarygodnych możliwościach. Wszystkie opisy w stylu „niezniszczalny nóż rambo za 50 zł” można więc między bajki włożyć.
2. Nóż w 100 % wyprodukowany w USA będzie kosztował 3 do 5 razy więcej niż jego chiński odpowiednik o „prawie” takich samych parametrach.
3. Należy pomyśleć, czy na pewno warto oszczędzać na nożu. Używamy tego narzędzia relatywnie często, a odpowiedni wybór może spowodować, że będziemy cieszyć się nim przez bardzo długie lata.
4. Kupując noże chińskie wątpliwych producentów, ze słabej stali o marnych parametrach, praktycznie zawsze kupuje się 2 razy. Dla przykładu: chcemy kupić nóż za 300 zł, lecz znajdujemy „prawie” taki sam za 50 zł i kupujemy go na bazarku. Już po kilku dniach zauważamy jednak, że nie spełnia naszych oczekiwań i kupujemy ostatecznie upragniony nóż za 300 zł. Tak więc, zamiast od razu wydać 300 zł za pierwszym podejściem, wydajemy 350zł.
5. Przykład z punktu 4 nie zawsze jest prawdziwy. Nie tyczy się on zazwyczaj renomowanych producentów, którzy mają w swojej linii tak zwane „low cost” - niskobudżetowe modele, które relatywnie dobrze sprawdzają się przy umiarkowanym używaniu. Obecnie praktycznie każda firma posiada taką linię, która na głowę bije produkty „no name” pomimo, że bardzo często produkowane są w Chinach.
NAJWAŻNIEJSZE!
Należy pamiętać, że nóż to NIE jest młotek, otwieracz do konserw, rozbijacz cegieł, przyrząd do niszczenia maski samochodowej, czy rozbierania lodówek na czynniki pierwsze. Jeśli będziemy używać go niezgodnie z jego przeznaczeniem to każdy, nawet najlepszy nóż za kilka tysięcy złotych się zniszczy. Oczywiście są modele, które w zasadzie stworzono do tego, aby używać ich w inny sposób, niż tylko cięcie, jednak należy zdawać sobie sprawę, że przy takim użytkowaniu nóż ma prawo się zniszczyć.
Jeszcze jedna rzecz: każdy nóż się tępi, bez różnicy czy kosztuje 300 zł czy 3 000 zł i nie należy o tym zapominać.
Mamy nadzieję, że chociaż trochę przybliżyliśmy temat i pozwoliliśmy zrozumieć “filozofię nożową”.
|
